Share |

Τρίτη 16 Απριλίου 2013

Μελέτης Η. Μελετόπουλος


                          ΚΟΡΕΑ, Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΦΙΛΟΣ ΤΩΝ ΗΠΑ

                                               Μελέτης Η. Μελετόπουλος
                                               Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών
                                                Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης   

    Η Κορέα ανήκει γεωγραφικά σε γεωπολιτικό σύστημα στους αντίποδες του ευρωπαϊκού. Άλλωστε οι ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν συνδέονται γεωστρατηγικά με την περιοχή. Ώστε η εικόνα που έχουν οι ευρωπαίοι αναλυτές είναι θολή και ελλειπής. Αντιθέτως η αμερικανική οπτική είναι σαφέστερη, διότι προσεγγίζει την περιοχή απ’ευθείας από την πλευρά του Ειρηνικού Ωκεανού, ενώ οι ΗΠΑ μετέχουν ενεργώς στο γεωπολιτικό σύστημα του Ειρηνικού.
     Η αποσταθεροποίηση στην περιοχή υπό προϋποθέσεις ευνοεί την ανάσχεση με στρατιωτικά μέσα της ανόδου  της Κίνας. Το στρατιωτικό πεδίο είναι προνομιακό για τις ΗΠΑ. Οπότε η μετάθεση του σινοαμερικανικού ανταγωνισμού από την μονομαχία του κόστους παραγωγής σε μία γεωστρατηγική αναμέτρηση, είναι ένας τρόπος απάντησης της αμερικανικής πολιτικής στην ραγδαία ισχυροποίηση της Κίνας. Άλλωστε, αποτελεί πάγια αμερικανική πολιτική η υποστήριξη της οικονομικοπολιτικής κυριαρχίας με στρατιωτικά μέσα.
    Η κρίση οδηγεί αναπόφευκτα στον επανεξοπλισμό της Ιαπωνίας, άρα στην δημιουργία ισχυρού και επικίνδυνου αντίπαλου δέους έναντι του σινικού κολοσσού. Όπως επίσης και στην ανάπτυξη πυρηνικής τεχνολογίας από την Νότιο Κορέα (ήδη ετέθη το θέμα επισήμως). Έτσι, αν συνυπολογισθούν οι στρατιωτικές βάσεις που αναπτύσσουν οι ΗΠΑ στην Αυστραλία,  δημιουργείται γεωστρατηγικός κλοιός γύρω από την Κίνα.
    Η διάρρηξη, εξ άλλου, των σχέσεων της Βορείου Κορέας με τον παραδοσιακό γεωπολιτικό της κηδεμόνα, την Κίνα, μεταβάλλει την πρώτη σε ανεξέλεγκτο άρα μονίμως αποσταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής. Μία διαρκώς υποφώσκουσα κρίση στον Ειρηνικό θα υποχρεώσει την Κίνα να αυξήσει δραστικά τις αμυντικές της δαπάνες και επομένως να συρρικνώσει την επένδυση και την κατανάλωση.
    Άρα αντικειμενικά η βορειοκορεατική επιθετικότητα, ανασφάλεια, καχυποψία, άρνηση ομαλής ένταξης στο διεθνές σύστημα διακρατικών σχέσεων, απότοκα βεβαίως του προσωποπαγούς, ολοκληρωτικού, μονοκομματικού καθεστώτος, διευκολύνει την ανάσχεση της πορείας της Κίνας προς την παγκόσμια κυριαρχία.
    Από την άλλη, μεσοπρόθεσμα, η μετεξέλιξη της Κίνας σε στρατιωτικό κολοσσό μπορεί να επαληθεύσει την αρχή της ετερογονίας των σκοπών. Σύμφωνα με αυτήν, η προσπάθεια επίτευξης ενός βραχυπρόθεσμου στόχου μπορεί να οδηγήσει μεσοπρόθεσμα στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2013

Μελέτης Η. Μελετόπουλος-ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ


ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ

    Μελέτης Η. Μελετόπουλος
    Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών
    Επιστημών Πανεπιστημίου Γενεύης

    Η εντυπωσιακή (και απροσδόκητη για τους περισσότερους γεωπολιτικούς αναλυτές) επαναπροσέγγιση του Ισραήλ με την Τουρκία, με επίνευση του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα, αλλάζει τελείως το σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο. Ασφαλώς το βαθύτερο κίνητρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι η δημιουργία αρραγούς μετώπου έναντι της εξελισσόμενης κρίσης στην Εγγύς Ανατολή και του πυρηνικά αδιάλλακτου Ιράν. Από την εξέλιξη αυτή περισσότερο κερδισμένο είναι το Ισραήλ, παρά την τηλεφωνική συγγνώμη που ζήτησε ο Νετανιάχου από τον Ερντογάν. Διότι το Ισραήλ προστατεύεται πλέον από ισχυρή, απρόσβλητη ασπίδα, στην οποία πρέπει να συνυπολογισθεί και η Ρωσσία, μετά την πρόσφατη προσέγγισή της με το Ισραήλ.
   Θύμα αυτής της μείζονος γεωπολιτικής εξέλιξης είναι η ενεργειακή συμφωνία Κύπρου-Ισραήλ.  Η τουρκοϊσραηλινή προσέγγιση εξειδικεύθηκε σε αντίστοιχη ενεργειακή σύμπραξη και στην αποδοχή της Τουρκίας ως συνομιλητή για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου από το Ισραήλ, αντί της αποκλειστικής συνεργασίας με την Κύπρο που ίσχυε μέχρι τώρα.
    Προηγήθηκε η εξίσου θεαματική προσέγγιση της Μόσχας με την Άγκυρα, με την πρώτη να αποδέχεται το βασικό τουρκικό αξίωμα περί συνιδιοκτησίας των υδρογανανθράκων από τους Τουρκοκυπρίους. Ταυτόχρονα η Ρωσσία αρνήθηκε να παρέμβει σωστικά στην καταρρέουσα Κύπρο, θυσιάζοντας την προώθηση των δικών της γεωστρατηγικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο χάριν της σχέσης της με την Δύση.
    Αυτή η νέα, οιονεί Γιάλτα αποδομεί το σχήμα εξόρυξης του φυσικού αερίου από κοινοπραξία ισχυρών δυτικών εταιρειών που συγκρότησε η Κύπρος, και το οποίο στηριζόταν και στην γεωστρατηγική προστασία που της προσέφεραν οι μεγάλες δυνάμεις και οι στόλοι τους έναντι της Τουρκίας.
        Ταυτόχρονα, απομονώνει γεωπολιτικά τον Ελληνισμό συνολικά, και τον αποκόπτει από το πλαίσιο των παραδοσιακών συμμαχιών του, γεγονός που έχει να συμβεί από το διάστημα 1920-22, όταν όλες οι τότε μεγάλες δυνάμεις  (Γαλλία, Ιταλία, Σοβιετική Ένωση, τελευταία η Μεγάλη Βρεταννία)  σταδιακά αποστασιοποιήθηκαν και εν συνεχεία εστράφησαν εναντίον του ελληνικού εγχειρήματος στην Μικρά Ασία.
    Το τελευταίο καθόλου αμελητέο στοιχείο που συμπληρώνει το γεωπολιτικό παζλ είναι η εκεχειρία του κουρδικού αντάρτικου, αποτέλεσμα της συμφωνίας τουρκικού κράτους-Οτσαλάν, που κλείνει το εσωτερικό μέτωπο στην Τουρκία και την καθιστά απερίσπαστη στις εξωτερικές επιδιώξεις της.
    Προϊόν των ανωτέρω εξελίξεων πρέπει να θεωρηθεί η δημοσίευση στις 23 Μαρτίου χάρτη με προσκτήσεις ελληνικών (καθώς και βουλγαρικών και συριακών) εδαφών σε μία φαντασιακή διευρυμένη Τουρκία που δημοσίευσε η καθόλου έγκυρη και επίσημη στα πλαίσια του τουρκικού πολιτικού συστήματος εφημερίδα Milliyet. Πιθανότατα η προσχώρηση της Τουρκίας στον μείζονα αντι-ιρανικό συνασπισμό που προωθεί η Ουάσινγκτον να στηρίχθηκε σε ανταλλάγματα που ακόμα δεν γνωρίζουμε.